NEE zeggen en BEHOEFTEN uiten:

Wat wil ik WEL en wat wil ik NIET?

Het lijkt zo simpel: aangeven wat je wil. En zeggen als je iets NIET wil… 

Maar hoe geef je op een vriendelijke manier aan dat je misschien wel iets anders wil dan de ander? En hoe geef je aan dat je iets NIET wil; hoe zeg je NEE zonder in conflict te komen?

Dat is al moeilijk genoeg. Maar voor veel mensen ligt dat nog veel moeilijker. Zij zijn het contact met wie ze echt zijn, met hun echte behoeften kwijt geraakt. Nee zeggen is dan helemaal niet meer zo vanzelfsprekend. Met alle gevolgen vandien…

Het verhaal van Arie

De weeën zijn al begonnen wanneer Arie’s moeder 60 jaar geleden de lange rit naar het ziekenhuis maakt, waar de arts een nog veel langere dag voor het leven van moeder en kind vecht.

Tijdens een regressie-therapie kon Arie zien wat er toen gebeurde: 

Ik kon voelen hoe een oerkracht me bij elke wee verder en verder het geboortekanaal inperste. Ik voelde ook de oer-drang om hier door te gaan; de uiterste krachtsinspanning; het ‘alles of niets’ gevoel.

Maar het geboortekanaal is te eng, het kind kom vast te zitten en hoe de moeder ook perst, er komt geen beweging meer.

Op een gegeven moment kon ik voelen hoe de bloedtoevoer steeds verder afgesneden werd. Bij elke wee voelde ik hoe ik langzaam stikte. Hoe ik me ook verzette, steeds opnieuw verloor ik langzaam het bewustzijn. En dan, op het moment dat het licht leek uit te gaan, begon het bloed opeens weer te stromen en kwam het leven terug. Keer op keer vocht ik, verzette ik me, haalde ik elke vezel oerdrang boven om te overleven, maar wat ik ook deed; niets hielp; elke wee opnieuw.

Het bleef maar duren, keer op keer weer werd ik tot op de grens van de dood geduwd en kon ik er niets maar dan ook niets tegen in brengen. Ik weet niet of er ooit een moment geweest is waar ik echt bereid was om op te geven en het leven echt los te laten, maar ergens op dat punt werd ik dan toch geboren. Wat het einde van mijn leven leek, bleek het begin te zijn…

Bij zijn geboorte heeft Arie al een belangrijke les geleerd: Je kan nog zo hard schreeuwen, je kan nog zo hard willen; het maakt allemaal niet uit; uiteindelijk hebt je helemaal niets te willen.

Arie werd met grof geweld gehaald ‘met de nap’; het was erop of eronder. Hij is zwart van zuurstoftekort. Men gaat er vanuit dat hij het niet zal halen en de arts besluit dat het beter is als Arie apart gelegd wordt. Hij wordt zo weinig mogelijk aangeraakt, wellicht ook in de veronderstelling dat de moeder zich maar beter niet aan dit kind zal hechten. 

Of Arie nog de kracht had om te huilen is niet bekend; hij lag dagenlang alleen, niet bereidt om nóg eens te sterven…. 

Arie komt thuis

Arie en zijn moeder overleven de geboorte ternauwernood.

Wanneer ze terug naar huis gaan, wonen zijn ouders tijdelijk bij de grootouders. Moeder loopt dag en nacht met Arie rond. Zodra ze hem neerlegt begint hij onbedaarlijk te huilen en pakt moeder hem weer op. Na enige tijd besluiten de grootouders: Leg hem maar in zijn wiegje en laat maar huilen, dat gaat wel een keer over; je verwend hem te zeer.

Het uiten van een behoefte:

Een baby heeft maar één manier om een behoefte kenbaar te maken: Huilen. Baby hoeft maar een kik te geven en moeder (of vader) zijn alert: ‘Wat heeft ie nodig?’

De baby leert: als ik iets nodig heb, komen papa of mama me dat geven. Zo kan het kind zich veilig hechten aan de ouders. Het leert aan te geven wanneer het iets nodig heeft en durft erop te vertrouwen dat er voor hem of haar gezorgd zal worden als het iets nodig heeft.

Pas later zullen we stapje voor stapje leren om voor ons zelf te zorgen. We leren hulp te vragen, aan te geven wanneer we iets niet kunnen of iets nodig hebben.

Arie echter leerde iets heel anders: ‘Je kunt schreeuwen wat je wil, er komt niemand’.

Arie groeit op

Arie’s moeder heeft geleerd: Kinderen horen te luisteren naar hun ouders. Om dat te bereiken moet je hun willetje al jong breken. ‘Kinderen die willen krijgen op hun billen’ is het adagio.

Van jongs af aan wordt er heel goed voor hem gezorgd, maar tegelijkertijd is de boodschap: Je hebt niks te willen, je hebt te doen wat anderen je zeggen.   

Arie gaat naar school

Wanneer Arie naar de basisschool gaat is het er al stevig ingeprent:

• Wat goed voor jou is, bepalen anderen.
• Als je iets wil, zal je daar zelf voor moeten zorgen.
• Jouw NEE heeft geen waarde, anderen bepalen.

Wanneer Arie 7 jaar is, doet zich een vreemd incident voor op school: Een leerling beschuldigt Arie ten onrechte ervan de leerkracht voor ‘konijnekop’ uitgescholden te hebben.

De leerkracht neemt dit hoog op en praat lange tijd op Arie in om hem te doen  toegeven wat hij gezegd zou hebben. Maar Arie houdt voet bij stuk. NEE ik heb dit niet gezegd. Zijn ouders worden erbij gehaald en opnieuw wordt hij doorgezaagd. En ook thuis gekomen gaan zijn ouders er op door. Maar Arie buigt niet. Hij heeft dat niet gezegd en geeft het dus ook niet toe.

Hij krijgt straf van zijn ouders, van de leraar, een slecht punt op zijn rapport.

Arie voelt zich alleen op de wereld. Sindsdien is zijn rechtvaardigheidsgevoel overgevoelig en weet hij het zeker: ‘Wanneer het erop aankomt sta je er alleen voor.’

Arie doet t wel zelf

Arie is slim en handig. Hij pikt een klein zinnetje van zijn grootmoeder op: ‘Als een ander het kon leren, kan jij dat ook’. Hij neemt dat letterlijk en repareert op 10 jarige leeftijd al de kapotte apparaten in huis. Arie vraagt geen hulp, hij doet het zelf wel!